LAVANDE – BLUE GOLD CỦA VÙNG PROVENCE
BY perfumista
Thứ hoa thơm mùi sạch sẽ
Lavande, có nguồn gốc từ từ lavare (tiếng Ý), có nghĩa là laver (tiếng Pháp) – giặt giũ, tẩy rửa. Thời cổ đại, người Romain đã dùng Lavande để làm thơm nước tắm và quần áo. Thời Phục hưng, những người thợ làm da thuộc đã biết dùng nó để làm giảm mùi da thuộc. Không lâu sau đó, lavande xuất hiện như một thành phần không thể thiếu trong những chai nước thơm Colognes.
Quý bà Lavande và Quý ngài Lavandin
Lavande được trồng nhiều nhất ở vùng Provence, Pháp. Có 3 loại lavandes chính được trồng ở miền Nam nước Pháp : Lavande maritime, Lavande aspic và Lavande fine (lavande vraie). Trong đó Lavande fine là loại Lavande được dùng nhiều nhất trong perfume , nhưng cũng là một loại khó trồng và đòi hỏi độ cao 2000m so với mặt nước biển. Vào những năm 80s, giống Lavande fine đột ngột gặp phải một đợt dịch bệnh, kéo dài cho đến nay. Điều này đã và đang ảnh hưởng đến sản lượng hàng năm của Lavande. Chính vì thế, Lavandin ra đời.
Lavandin là giống cây được lai tạo từ Lavande fine và aspic. Lavandin dễ trồng ở những vùng thấp và ít gặp sâu bệnh. Nếu bạn dạo bước ở Paris mà bắt gặp một khóm hoa tím trên đường, có khả năng rất lớn đón là Lavandin thay vì Lavande.
Cách phân biệt các loại Lavande và Lavandin :
Một nhánh Lavande fine chỉ có một hoa, trong khi đó Lavadin có 3 hoa
Lavande và Lavandin đều chứa hai thành phần chính là linalol và acétate de linalyle. Vậy đâu là điểm khác nhau?
– Lavande chứ nhiều linalol, đậm mùi hoa hơn lavandin và cũng nhiều hương rơm coumarine hơn.
– Lavandin trong khi đó lại chứa nhiều hương camphré aromatic, mùi thơm gắt chứ không dịu nhẹ nhiều hoa như Lavande.
Thế nên tôi hay ví Lavande là phụ nữ còn Lavandin là đàn ông. Giống như Rose và Géranium vậy.
1kg Lavande phải dùng đến 60 – 100kg hoa để chiết xuất , có giá tầm 150euros, trong khi đó Lavandin rơi vào khoảng 20euros/kg. Sản lượng hiện nay là 60/40 nghiên về Lavandin.
Những luống hoa ánh xanh
Những đốm hoa tím bắt đầu xuất hiện ở vùng Provence những ngày đầu tháng 6, nở rộ vào cuối tháng 6 và tháng 7. Cuối tháng 7 đến hết tháng 8, người ta bắt đầu thu hoạch chúng để chiết xuất. Thế nên nếu bạn muốn đi thăm những luống hoa tít tắp đó, nên đi vào cuối tháng 6.
Không giống như những bông hoa đỏng đảnh Rose hay Jasmin, hoa Lavande “cứng cáp” và “dễ tính” hơn nhiều. Người ta không phải thức từ tờ mờ sớm, dùng tay hái từng hoa rồi phải cẩn thận chở ra nhà máy chiết xuất trong ngày. Hoa Lavande có thể được gặt nguyên ngày bằng máy hay thủ công, sau khi gặt chúng sẽ được nghiền nhỏ ngay lặp tức hoặc phơi dưới ánh mặt trời. Thời gian gặt thường kéo dài 3 tuần.
Tùy theo phương pháp thu hoạch, nếu phơi nắng những bó Lavande đã gặt trong vòng 24h thì ta sẽ thu được tinh dầu có nhiều hương hoa, do những notes aromatic, agrestic đã bay hơi trong quá trình phơi. Nếu chiết xuất ngay lập tức thì tinh dầu sẽ rất fresh, xanh hơn và nhiều agrestic.
Có hai cách chiết xuất có thể áp dụng cho hoa Lavande :
– Chiết xuất bằng hơi nước ta có được Essential Oil Lavande
– Bằng chất hữu cơ sẽ cho ra Absolue Lavande. Absolue Lavande đượm nồng mùi rơm ẩm, phảng phất mùi thuốc lá tabac blond và ít hoa hơn Essential Oil Lavande.
Hương hoa ít nữ tính nhứt
Hương Lavande trong nước hoa từ cổ chí kim vẫn là một trong những hương hoa ít nữ tính nhất. Dù Jicky (1899) là hương được tạo ra dành cho nữ giới nhưng cuối cùng đàn ông vẫn chiếm số đông trong danh mục khách hàng trung thành. Có hay chăng, đổ lỗi cho Pour un homme Caron (1934) với hương lavande dù phủ Vanille ngọt lịm vẫn tạo cảm gíac rắn rỏi.
Hay là do Perfumer của dòng Consumer Product quá tay, cho Lavande thật nhiều vào những sản phẩm xịt phòng, nước lau nhà, xà phòng…làm bớt đi vẻ nữ tính của loài hoa xanh tím xứ Provence này?
Nghĩ cho tường tận, thì nguyên nhân chính của sự “mất giá” của Lavande là do ngày xưa, người ta hay dùng những túi chứa hoa lavande khô treo tủ quần áo, trong việc giặt giũ vì đặc tính chống vi khuẩn của nó. Nên thứ mùi sạch sẽ tinh tươm của lavande hay bị gắn liền với tính từ Functional và được dùng rất rộng rãi trong xà phòng, nước giặt, sữa tắm thay vì nước hoa.
Hương Lavande như nói bên trên có nhiều khía cạnh
– Floral : thường kết hợp với các loại hoa khác hay bergamote để đem lại fresh floral touch.
– Agrestic : thường kết hợp với rosemarry, thyme , basilic trong nước hoa nam hay nước giặt.
– Hay : hương rơm rạ, có thể kết hợp với tea, tonka bean, vanille.
Provence in a bottle
Tuy được hương hoa Lavande được sử dụng ngày càng rộng rãi trong những sản phẩm tẩy rửa gia dụng, làm cho hương thơm của nó không còn giữ được sự cao sang như hoa Hồng hay Nhài hay Huệ, thế nhưng những tay phù thủy điều chế hương vẫn có thể phù phép cho nó trở nên thật đẹp. Chẳng hạn như kết hợp với Iris trong Eau parfumée au Thé bleu Bvlgari (2015), kết hợp Caramel trong Mon Guerlain (2017), với hương Liquorice trong Brin de réglisse Hermès (2007) hay Mật ong, Tonka bean nồng ấm trong Terre de lumière L’Occitane (2018).
Jicky Guerlain (1899)
English Lavender Yardley (1913)
Pour un homme Caron (1934) Eau de cartier Cartier (2001)
Brin de Réglisse Hermès (2007)
La nuit de l’homme Yves Saint Laurent (2009)
Eau parfumée au Thé bleu Bvlgari (2015)
Mon Guerlain (2017)
Terre de Lumière L’Occitane (2017)